Sisyo
(Idinirekta mula sa Caesium)
Ang sesyo o sesyum[6] (Ingles: cesium, Kastila: cesio) ay isang elementong kimikal na may atomikong bilang na 55 sa talaang peryodiko ng mga elemento. Ito ay may simbolong Cs. Bilang isang may pagka-alkalinang metal, mababa ang punto ng pagkatunaw nito (28 °C). Napakareaktibo nito o agad na tumutugon sa tubig. Mas marahas ang pagtugon nito sa tubig kaysa iba pang mga alkalinang metal. Bilang resulta, iniimbak ang sesyo sa langis na mineral.[7] Isang bihirang elemento ang sesyo, at dahil kakaunti ang sesyo sa mundo, mahal ang halaga nito. Hindi kailangan ng katawan ng tao ang sesyo. Sa maramihang dami, bahagyang nakalalason ito dahil kagaya ito ng potasyo, na hindi rin kailangan ng katawan ng tao.
![]() | ||||||||||||||||||||||||||||
Sisyo | ||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bigkas sa Ingles | /ˈsiːziəm/ | |||||||||||||||||||||||||||
Alternatibong pangalan sa Ingles | cesium (US) | |||||||||||||||||||||||||||
Hitsura | pale gold | |||||||||||||||||||||||||||
Pamantayang atomikong timbang Ar°(Cs) |
| |||||||||||||||||||||||||||
Sisyo sa talahanayang peryodiko | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Atomikong bilang (Z) | 55 | |||||||||||||||||||||||||||
Pangkat | pangkat 1: idrohino at mga metal na alkali | |||||||||||||||||||||||||||
Peryodo | peryodo 6 | |||||||||||||||||||||||||||
Bloke | s-bloke | |||||||||||||||||||||||||||
Konpigurasyon ng elektron | [Xe] 6s1 | |||||||||||||||||||||||||||
Mga elektron bawat kapa | 2, 8, 18, 18, 8, 1 | |||||||||||||||||||||||||||
Katangiang pisikal | ||||||||||||||||||||||||||||
Pase sa STP | solido | |||||||||||||||||||||||||||
Punto ng pagkatunaw | 301.7 K (28.5 °C, 83.3 °F) | |||||||||||||||||||||||||||
Punto ng pagkulo | 944 K (671 °C, 1240 °F) | |||||||||||||||||||||||||||
Densidad (malapit sa r.t.) | 1.93 g/cm3 | |||||||||||||||||||||||||||
kapag likido (sa m.p.) | 1.843 g/cm3 | |||||||||||||||||||||||||||
Puntong kritikal | 1938 K, 9.4 MPa[2] | |||||||||||||||||||||||||||
Init ng pusyon | 2.09 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||
Init ng baporisasyon | 63.9 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||
Molar na kapasidad ng init | 32.210 J/(mol·K) | |||||||||||||||||||||||||||
Presyon ng singaw
| ||||||||||||||||||||||||||||
Katangiang atomiko | ||||||||||||||||||||||||||||
Mga estado ng oksidasyon | −1, +1[3] (isang matapang na panimulang oksido) | |||||||||||||||||||||||||||
Elektronegatibidad | Eskala ni Pauling: 0.79 | |||||||||||||||||||||||||||
Mga enerhiyang ionisasyon |
| |||||||||||||||||||||||||||
Radyong atomiko | emperiko: 265 pm | |||||||||||||||||||||||||||
Radyong Kobalente | 244±11 pm | |||||||||||||||||||||||||||
Radyong Van der Waals | 343 pm | |||||||||||||||||||||||||||
![]() | ||||||||||||||||||||||||||||
Ibang katangian | ||||||||||||||||||||||||||||
Kayarian ng krystal | body-centered cubic (bcc) | |||||||||||||||||||||||||||
Termal na pagpapalawak | 97 µm/(m⋅K) (at 25 °C) | |||||||||||||||||||||||||||
Termal na konduktibidad | 35.9 W/(m⋅K) | |||||||||||||||||||||||||||
Elektrikal na resistibidad | 205 nΩ⋅m (at 20 °C) | |||||||||||||||||||||||||||
Magnetikong pagsasaayos | paramagnetic[4] | |||||||||||||||||||||||||||
Modulo ni Young | 1.7 GPa | |||||||||||||||||||||||||||
Bultong modulo | 1.6 GPa | |||||||||||||||||||||||||||
Eskala ni Mohs sa katigasan | 0.2 | |||||||||||||||||||||||||||
Subok sa katigasan ni Brinell | 0.14 MPa | |||||||||||||||||||||||||||
Bilang ng CAS | 7440-46-2 | |||||||||||||||||||||||||||
Kasaysayan | ||||||||||||||||||||||||||||
Pagpapangalan | from Latin caesius, sky blue, for its spectral colours | |||||||||||||||||||||||||||
Pagkakatuklas | Robert Bunsen and Gustav Kirchhoff (1860) | |||||||||||||||||||||||||||
Unang pagbubukod | Carl Setterberg (1882) | |||||||||||||||||||||||||||
Pangunahing isotopo ng sisyo | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Mga sanggunian Baguhin
- ↑ "Standard Atomic Weights: Caesium". CIAAW. 2013.
- ↑ Padron:RubberBible92nd
- ↑ Dye, J. L. (1979). "Compounds of Alkali Metal Anions". Angewandte Chemie International Edition. 18 (8): 587–598. doi:10.1002/anie.197905871.
- ↑ "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (ika-87th (na) edisyon). CRC press. ISBN 0-8493-0487-3. Nakuha noong 2010-09-26.
- ↑ "NIST Radionuclide Half-Life Measurements". NIST. Nakuha noong 2011-03-13.
- ↑ Gaboy, Luciano L. Cesium, sesyo, sesyum - Gabby's Dictionary: Praktikal na Talahuluganang Ingles-Filipino ni Gabby/Gabby's Practical English-Filipino Dictionary, GabbyDictionary.com.
- ↑ William C. Butterman, William E. Brooks, at Robert G. Reese Jr. 2009. Butterman, William C.; Brooks, William E.; Reese, Jr., Robert G. (2004). "Mineral Commodity Profile: Cesium" (PDF). United States Geological Survey. Nakuha noong 2009-12-27.