Ang potasyo o potasyum (Kastila: potasio, Ingles: potassium, may sagisag na K na mula sa kalium [huwag ikalito sa kalyo], may atomikong bilang na 19, atomikong timbang na 39.102, punto ng pagkatunaw na 63.65 °C, punto ng pagkulong 774 °C, espesipikong grabidad na 0.862, at balensyang 1) ay isang elementong metalikong ginagamit sa paggawa ng mga asing kailangang maisangkap sa abono at sabon. Katangian nito ang pagiging katulad ng pilak, may kalambutan, at madaling sumabog. Si Humphry Davy ang nakatuklas nito noong 1807.[6]

Potasyo, 19K
Potassium pearls (in paraffin oil, ~5 mm each)
Potasyo
Bigkas sa Ingles /pəˈtæsiəm/ (-TASS-ee-əm)
Hitsurasilvery white
Pamantayang atomikong timbang Ar°(K)
  • 39.0983±0.0001
  • 39.098±0.001 (pinaikli)[1]
Potasyo sa talahanayang peryodiko
Hydrogen Helium
Lithium Beryllium Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon
Sodium Magnesium Aluminium Silicon Phosphorus Sulfur Chlorine Argon
Potassium Calcium Scandium Titanium Vanadium Chromium Manganese Iron Cobalt Nickel Copper Zinc Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton
Rubidium Strontium Yttrium Zirconium Niobium Molybdenum Technetium Ruthenium Rhodium Palladium Silver Cadmium Indium Tin Antimony Tellurium Iodine Xenon
Caesium Barium Lanthanum Cerium Praseodymium Neodymium Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum Gold Mercury (element) Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon
Francium Radium Actinium Thorium Protactinium Uranium Neptunium Plutonium Americium Curium Berkelium Californium Einsteinium Fermium Mendelevium Nobelium Lawrencium Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnerium Darmstadtium Roentgenium Copernicium Nihonium Flerovium Moscovium Livermorium Tennessine Oganesson
Na

K

Rb
argonpotasyocalcium
Atomikong bilang (Z)19
Pangkatpangkat 1: idrohino at mga metal na alkali
Peryodoperyodo 4
Bloke  s-bloke
Konpigurasyon ng elektron[Ar] 4s1
Mga elektron bawat kapa2, 8, 8, 1
Katangiang pisikal
Pase sa STPsolido
Punto ng pagkatunaw336.7 K ​(63.5 °C, ​146.3 °F)
Punto ng pagkulo1030.793 K ​(757.643 °C, ​1395.757 °F)[2]
Densidad (malapit sa r.t.)0.89 g/cm3
kapag likido (sa m.p.)0.82948 g/cm3[2]
Puntong kritikal2223 K, 16 MPa[3]
Init ng pusyon2.33 kJ/mol
Init ng baporisasyon76.9 kJ/mol
Molar na kapasidad ng init29.6 J/(mol·K)
Katangiang atomiko
Mga estado ng oksidasyon−1, +1 (isang matapang na panimulang oksido)
ElektronegatibidadEskala ni Pauling: 0.82
Mga enerhiyang ionisasyon
  • Una: 418.8 kJ/mol
  • Ikalawa: 3052 kJ/mol
  • Ikatlo: 4420 kJ/mol
  • (marami pa)
Radyong atomikoemperiko: 227 pm
Radyong Kobalente203±12 pm
Radyong Van der Waals275 pm
Color lines in a spectral range
Mga linyang espektral ng potasyo
Ibang katangian
Likas na paglitawprimordiyal
Kayarian ng krystalbody-centered cubic (bcc)
Body-centered cubic crystal structure for potasyo
Bilis ng tunog manipis na bara2000 m/s (at 20 °C)
Termal na pagpapalawak83.3 µm/(m⋅K) (at 25 °C)
Termal na konduktibidad102.5 W/(m⋅K)
Elektrikal na resistibidad72 nΩ⋅m (at 20 °C)
Magnetikong pagsasaayosparamagnetic[4]
Molar na magnetikong susseptibilidad+20.8×10−6 cm3/mol (298 K)[5]
Modulo ni Young3.53 GPa
Modulo ng tigas1.3 GPa
Bultong modulo3.1 GPa
Eskala ni Mohs sa katigasan0.4
Subok sa katigasan ni Brinell0.363 MPa
Bilang ng CAS7440-09-7
Kasaysayan
Pagkakatuklas at unang pagbubukodHumphry Davy (1807)
Simbolo"K": from New Latin kalium
Pangunahing isotopo ng potasyo
Iso­topo Abudansya Half-life (t1/2) Paraan ng pagkabulok Produkto
39K 93.258% matatag
40K 0.012% 1.248×109 y β 40Ca
ε 40Ar
β+ 40Ar
41K 6.730% matatag
Kategorya Kategorya: Potasyo

Mga sanggunian baguhin

  1. "Standard Atomic Weights: Potassium". CIAAW. 1979.
  2. 2.0 2.1 Aitken, F.; Volino, F. (January 2022). "New equations of state describing both the dynamic viscosity and self-diffusion coefficient for potassium and thallium in their fluid phases". Physics of Fluids. 34 (1): 017112. doi:10.1063/5.0079944.
  3. Padron:RubberBible92nd
  4. Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Lide, D. R., pat. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (86th pat.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
  5. Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.
  6. Gaboy, Luciano L. Potassium, potasyo, potasyum - Gabby's Dictionary: Praktikal na Talahuluganang Ingles-Filipino ni Gabby/Gabby's Practical English-Filipino Dictionary, GabbyDictionary.com.