Halogen
Mga Haloheno (pangkat 17) sa talaang peryodiko | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
↓ Piryud | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 | ![]() 9 F | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 | ![]() 17 Cl | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 | ![]() 35 Br | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5 | ![]() 53 I | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
6 | 85 At | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ang mga halogen (/ ha·lo·jen /) o mga elementong halogen ay isang serye ng mga elementonghindi metal mula sa pangkat 17 ng talaang peryodiko (dating nasa: VII, VIIA), na binubuo ng fluorine (F), chlorine (Cl), bromine (Br), iodine (I), at astatine (At). Maaari ring isama ang artipisyal na ginawang elementong may bilang na 117 (ununseptium) sa pangkat ng mga haloheno.
Ang pangkat ng haloheno ay ang katangi-tanging pangkat sa talaang peryodiko na naglalaman ng mga elemento sa tatlong paliya ng mga estado ng matter at pamantayang temperatura at presyon.
Kasaysayan at etimolohiyaBaguhin
Noong 1842, iniharap ng isang Swedish si Baron Jöns Jakob Berzelius ang terminong "halogen" – ἅλς (háls), "asin" o "dagat", at γεν- (gen-), mula sa γίγνομαι (gígnomai), "mangyaring pumunta" – para sa apat na elemento (plorina, kloro, bromina, at yodo) na naglalabas ng isang katulad na tubig alat na saysa kapag nakabuo sila ng isang kumpuwesto kapag inihalo sa isang metal.[1] Unang inimungkahi talaga ni Johann Salomo Christoph Schweigger noong 1811 ang salitang "halogen" bilang pangalan ng bagong tuklas na elementong kloro, subalit hindi nagwagi ang kanyang inimumungkahing pangalan sa elemento, at itinagao ang termino ni Schweigger sa mungkahi ni Berzelius bilang termino sa pangkat na naglalaman ng chlorine.[2]
Kiling ng pangkatBaguhin
Tulad ng ibang pangkat, nagpapakita ng pasimundan ang mga kandidato ng pamilyang ito sa electron configuration, mas lalo na ang pinakalabas na alukaba na nagreresulta sa kiling ng kemikal na ipinapakita:
Z | Elemento | Bilang ng elektron/alukaba |
---|---|---|
9 | fluorine | 2, 7 |
17 | chlorine | 2, 8, 7 |
35 | bromine | 2, 8, 18, 7 |
53 | iodine | 2, 8, 18, 18, 7 |
85 | astatine | 2, 8, 18, 32, 18, 7 |
Nagpapakita ang halogen ng isang serye ng kiling kapag papunta sa ibaba ng pangkat—kapag hahakbang, bumababa ang elektronegatibidad at reaktibidad, at tumataas ang punto ng pagkalusaw at pagkulo.
Halogen | Pamantayang Atomikong Bigat (u) | Punto ng Pagkalusaw (K) | Punto ng Pagkulo (K) | Elektronegatibidad (Pauling) |
Fluorine | 18.998 | 53.53 | 85.03 | 3.98 |
Chlorine | 35.453 | 171.60 | 239.11 | 3.16 |
Bromine | 79.904 | 265.80 | 332.00 | 2.96 |
Iodine | 126.904 | 386.85 | 457.40 | 2.66 |
Astatine | (210) | 575.00 | 610 (?) | 2.20 |
Dalawahang atomikong molekula ng halohenoBaguhin
Halogen | Molecule | Estruktura | Modelo | d(X−X) / pm (anyong gas) |
d(X−X) / pm (anyong solido) |
---|---|---|---|---|---|
Bumababa ang rekatibidad at tumataas ang punto ng pagkalusaw kapag tumatass ang atomikong bilang ng mga elemento.
Tignan dinBaguhin
TalababaBaguhin
Malayuang pagbabasaBaguhin
- N. N. Greenwood, A. Earnshaw, Chemistry of the Elements, 2nd ed., Butterworth-Heinemann, Oxford, UK, 1997.